همانندجویی سامانه ای است که با هدف پیشگیری از سرقت های ادبی است که از یک طرف به دانشجویان برای انتخاب موضوع پایان نامه کمک می کند و از طرف دیگر نقش گسترده ای در شناخت محتوای کپی شده دارد که در قاب محتوای ادبی شناخته شده است. در این وب سایت که شامل چندین هزار موضوع ادبی اعم از فیلم، کتاب، تصویر، صدا و… است، شرایطی فراهم شده که کاربر بتواند مقالات کپی را شناسایی نمایند. در واقع همانندجو مرجعی است که این امکان را برای دانشگاه ها فراهم می کند تا بتوانند هر گونه سرقت ادبی و دانشگاهی را ردیابی نمایند.
معنا و پیشینه سرقت ادبی (Plagiarism)
مارکوس والریوس مارتیلیوس یکی از شاعران قرن نخست میلادی بود که در روم می‌زیست. او برای اولین بار کسانی که اشعار او را به نام خود برای دیگران می‌خواندند و به نوعی اشعار او را می‌دزدیدند، لقب غارتگر و فریبکار که به انگلیسی Plagiarius میشود داد. در آن زمان بخاطر تعداد کم افراد محقق، پلیجریزم کمتر اتفاق می‌افتاد. اما اکنون و با رشد روز افزون علم و آسان شدن انتقال اطلاعات در اینترنت، و همچنین تعداد بالای افراد محقق و پژوهشگر، دزدی ادبی به شکل ها و شیوه‌های گوناگون انجام میشود. به همین علت دیگر روش سنتی تشخیص پلیجریزم پاسخگو نمی‌باشد و موتورها و نرم افزارهای پیشرفته و دقیقی که کارشان شناسایی سرقت ادبی در پایان نامه (Plagiarism) و دیگر کارهای تحقیقاتی است به کمک استادان و داوران آمده اند.
انواع سرقت ادبی و پلیجریزم (Plagiarism)
سرقت ادبی انواع مختلفی دارد. پلیجریزم می‌تواند در حوزه هنر، رسانه، ادبیات و پژوهش‌های دانشگاهی و علمی صورت بگیرد. در ادامه برای روشن تر شدن موضوع و افزایش آگاهی شما از وجود سرقت ادبی در پایان نامه تان، به توضیح چند مورد از انواع پلیجریزم (Plagiarism) می‌پردازیم.
سرقت ادبی مستقیم
در این نوع پلیجریزم، فرد سارق کل اثر را، بدون ذره ای تغییر، از آن خود می‌خواند و مدعی میشود که این اثر تماما متعلق به اوست.
پلیجریزم در بازنویسی
این نوع پلیجریزم در میان دانشجویان بسیار رایج است. در این نوع سرقت ادبی، فرد به تغییر کلمات و عبارات متن اقدام می‌نماید و بعد از انجام یک سری تغییرات کلی، اثر را به نام خود ثبت می‌کند. در این حالت اگر چه جملات و عبارات به شکل دیگری بیان شده اند، اما ایده و محتوای اصلی به سرقت رفته است.
سرقت ادبی موزاییکی
در این نوع از پلیجریزم (Plagiarism) نویسنده محتوای آثار دیگران را با محتوای متن خود تلفیق می‌کند. در این حالت تشخیص دزدی ادبی در پایان نامه به سختی انجام شود و جملات سرقتی از متن نوسینده قابل شناسایی نیست.
پلیجریزیم سایه ای
این حالت در زمانی است که فردی به شخص دیگری سفارش می‌دهد تا برای او کتاب، مقاله یا پایان نامه بنویسد و بعد از اتمام کار اسم فرد سفارش دهنده بر روی اثر چاپ میشود.
همانندجویی پایان نامه چیست ؟
یکی از بزرگترین چالش هایی که دانشجویان در مقاطع ارشد و دکترا با آن رو در رو هستند، تهیه پایان نامه یونیک و منحصر به فرد است تا بتوانند بدون مشکل آن را در سایت ایرانداک ثبت نمایند. در واقع به دلیل تکرر موضوعات مشابه برای پایان نامه داشتن یک پایان نامه کاربردی و مفید مستلزم داشتن تلاش و کوشش مستمر است، اما گاهی برخی دانشجویان قصد دور زدن قواعد و اصول دانشگاه ها را داشته و است از پایان نامه های کپی شده استفاده نماید. پیش تر ها کشف این فریب امکان پذیر نبود و در برخی شرایط ممکن بود به صورت کاملا اتفاقی، هدف نا صحیح دانشجو مشخص می شد. تکرر این اقدامات سبب شد دانشگاه ها به سراغ سایت همانندجو رفته و از این اقدامات جلوگیری نمایند. ایزی تز در جدید ترین نوشته های خود به معرفی سایت همانندجو و روش های دور زدن آن پرداخته، همچنین می توانید از جگونگی ثبت نام و میزان هزینه همانند جویی نیز مطلع شود.
در این مقاله می خواهیم همانندجویی چیست
در مبحث پایان نامه استفاده کردن از محتویات علمی و تحقیقات دیگران بدون دادن رفرنس و ارجاع آن سرقت علمی محسوب می شود .روش هایی مانند کپی برداری غیر قانونی و ثبت پژوهش های دیگران علاوه بر اینکه سرقت علمی است و یک امر غیر اخلاقی، باعث می شود اعتبار و ارزش علمی مقاله شما پایین بیاید. دانشجو سال ها تلاش می کند و در صورت همانند جویی پایان نامه امکان دارد مشکلات بسیاری به وجود بیاید .شخصی که مطالب علمی او به سرقت رفته است می تواند اقدام به شکایت کند و مسائل قانونی آن را پیگیری کند به همین علت می توان با دنبال کردن روش های قانونی و همچنین رعایت مسائل اخلاقی دچار همانند جویی پایان نامه نشویم.
از کجا بفهمیم پایان نامه ما مشکل همانندجویی دارد؟
برای پاسخ این سوال باید بگویم که می توانید پایان نامه خود را در سایت ایرانداک ثبت نمایید تا نتیجه آن برای شما مشخص شود. پس از گذشته ۴۸ ساعت نتیجه همانندجویی پایان نامه برای شما ارسال می گردد. تفسیر نتیجه همانندجویی پایان نامه کاری دشوار نیست؛ زیرا آن بخش از متون پایان نامه شما که توسط سامانه همانندجو تکراری تشخیص داده شده است، توسط کادری قرمز رنگ مشخص می گردد. تنها کاری که شما باید انجام دهید ویرایش متون داخل کادر قرمز رنگ است.
کاهش درصد همانندجو پایان نامه
دلایل رد پایان نامه، امری عمومی و رایج است که بسیاری از دانشجویان را در مسیر پایان نامه و ثبت آن در دانشگاه تحت تاثیر وارد می‌کند. دلایل این مشکل بسیار گسترده هستند و می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
1- کمبود منابع و تجهیزات در دانشگاه‌ها: در بسیاری از دانشگاه‌ها، وجود تجهیزات و مراکز تحقیقاتی کافی و در نظر گرفتن استانداردهای بین‌المللی و نظارت و بررسی های کافی برای چاپ پایان نامه وجود ندارد که باعث میشود پایان نامه دانشجوها با مشکل روبه رو شود و به نتیجه مطلوب نرسیده و به سختی به دفاع پرداخته شود.
2- ضعف سیستم آموزشی: سیستم آموزشی در ایران برای دانشجویان تنها در صورت قبول شدن در آزمون ورودی به دانشگاه انجام می‌گیرد. اما متاسفانه بسیاری از دانشجویان مبتدی دچار مشکلاتی مانند عدم تسلط به مهارت‌های اساسی از جمله محاسبات پایه و یا تحلیل و بررسی اطلاعات هستند. این استعدادهای اساسی برای انجام تحقیقات و پایان نامه به مولفه یک دانشجو باید تمرین شود که متاسفانه در سیستم آموزشی ایران اخذ نشده است.
3- نبود پشتیبانی کافی: بسیاری از دانشجویان در ایران به دلیل عدم حمایت و پشتیبانی کافی از سوی استاد و یا مدیران دانشگاه، با مشکلاتی مانند اختلاف نظر در جهت تحقیق، بی‌تفاوتی به نتایج دانشجوانه یا مشکلات حوزه ی مالی در ادامه ی پایان نامه مواجه می‌شوند. این موارد می‌تواند باعث رد شدن پایان نامه و در نهایت کنسل شدن مدرک دانشجویان شود. بنابراین، در نتیجه این مشکلات، بسیاری از دانشجویان در ایران با مشکلاتی مانند عدم تسلط به مطالب یا اثبات تحقیقاتی مطلوب، ویران شده و به دلایلی چون کمبود تجهیزات و منابع دچار شده و در نهایت در پایان نامه خود نتوانسته‌اند به نتایج مطلوب دست پیدا کنند.
برای رفع مشکل همانندجویی پایان نامه
مشکل همانند جویی در پایان نامه به معنای استفاده از متن یا جملات دیگران به دور از قرار دادن نشانه اشاره به منبع اصلی است. برای رفع این مشکل، ابتدا باید به دقت مطالعه شود که چه قسمتی از پایان نامه برگرفته و به چه صورتی می باشد. سپس با بررسی مستندات و منابع مرتبط و استفاده از روش‌های شناسایی مطالب روشن شود که همان مطلبی که بدون نشانه رجوع استفاده شده است، از کدام منبع برگرفته‌شده است. در صورتی که مشخص شد که قسمتی از پایان نامه بدون نشانه ارجاع از منبع درج شده است، می توان با قراردادن نشانه و ترجمه صحیح آن، مشکل همانند جویی را رفع کرد. همچنین به منظور جلوگیری از وقوع مشکل همانند جویی در پایان نامه آینده، بهتر است از برخی ابزارهای تحلیل متنی مانند نرم‌افزار Turnitin استفاده شود. این نرم‌افزار می‌تواند کپی رایت مطالب بدون نشانه رجوع را بررسی کرده و همانند جویی در پایان نامه را به حداقل برساند و یکی از روشکاهش درصد همانندجویی می باشد.
