شاید یکی از دشوارترین و زمانبرترین فرآیندها برای دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، نگارش مقاله، ویرایش آن، انتخاب ژورنال هدف، سابمیت پژوهش و در نهایت کسب پذیرش یا اکسپت برای چاپ آن باشد. در این سرفصل سعی میکنیم شما را با اصطلاحات رایج در مورد نگارش، سابمیت و مراحل داوری، چاپ و پذیرش در ژورنال ها بیشتر آشنا کنیم، اما پیش از آن توضیحاتی را در مورد نحوه نگارش و چگونگی سابمیت مقاله برای بالا بردن شانس پذیرش به شما عزیزان ارائه خواهیم کرد.

• مطالعه ژورنال هدف

یکی از اولین کارهایی که در زمان نگارش و پیش از آن می بایست انجام دهید تا شانس خودتان را برای پذیرش و چاپ مقاله بالا ببرید، مراجعه به ژورنال هدف و بررسی مقالات آن است. اگر به عنوان یک پژوهشگر قصد دارید شانس اکسپ مقاله تان بالا برود، بهتر است پیش از نگارش هرگونه پژوهشی اقدام به بررسی ژورنال هدفتان کرده و حداقل مقالات اخیر چاپ شده مرتبط با رشته تحصیلی یا حوزه مورد علاقه تان را بررسی کنید. این کار به شما این امکان را می دهد تا با ساختار، دستورالعمل، محتوا و نحوه نگارش مقالات در ژورنال آشنا شده و از ابتدا با فرمت استاندارد و مورد نظر مجله علمی پیش بروید. سعی کنید چندین مقاله به روز از این ژورنال را دانلود کرده و نوآوری (Novelty) موجود در آن را بررسی کنید. یکی از ویژگی هایی که می تواند نظر سردبیر و داوران ژورنال را جلب نماید و شما را نسبت به سایر نویسندگان متمایز کند موضوع نوآوری در تحقیق است. ژورنال های معتبر و بین المللی پیش از آنکه به دنبال چاپ مقاله در یک رشته یا در یک حوزه خاص باشند، به دنبال این هستند که ببیند مقاله شما تا چه اندازه قابلیت پیاده سازی داشته و در آن خلاقیت بکار رفته است. برای بدست آوردن ایده های خلاقانه در نگارش مقاله تان میتوانید از بخش Current Issues یا Highlights اقدام به انتخاب جدیدترین مقالات کرده و در آنها به دنبال ایده بگردید. بخش Current Issues به شما به عنوان یک پژوهشگر نشان می دهد که موضوعات مورد نظر و جذاب برای ژورنال چه عناوینی هستند و شما چطور می توانید با کمی خلاقیت و نوآوری در آنها نظر سردبیر و داوران را برای چاپ جلب کنید.

• از حوزه علمی تحقیق خارج نشوید

در بسیاری از ژورنال های معتبر، یکی از عواملی که موجب ریجکت مقالات می شود، پراکندگی در ارائه مطلب و نپرداختن به اهداف و عنوان اصلی پژوهش است. همواره به پژوهشگران توصیه می شود که برای بالا بردن شانس پذیرش و چاپ مقاله تان، یک انسجام محتوایی حول محور اهداف و عنوان تحقیق ایجاد کرده و به مسائل حاشیه ای نپردازید. بطور کلی از نظر سردبیران و داوران ژورنال های معتبر و بین المللی، یک مقاله بسیار قوی و با کیفیت دو ویژگی اساسی دارد: اولین ویژگی وجود یک هماهنگی و انسجام محتوایی حول محور موضوع تحقیق است و دومین ویژگی وجود رفرنس های قابل استناد برای محتوای ارائه شده است. ویژگی اول یعنی انسجام محتوایی برای این اهمیت دارد که مخاطب در زمان مطالعه مقاله دچار سردرگمی نشود و به سمت و سوی کاملا مشخصی هدایت شود. اما رفرنس های قابل استناد برای این منظور است که نشان دهد مطالب ارائه شده در مقاله از اعتبار بالایی برخوردار بوده و نتایج بدست آمده کاربردی و قابل پیاده سازی هستند.

• از تشریح و بازکردن موضوعات هراسی نداشته باشید

یکی دیگر از عواملی که موجب ریجکت مقاله شما می شود وجود ابهام در سرفصلها، عبارات، واژگان تخصصی و تعاریف است. شاید به عنوان یک مخاطب با پژوهش هایی مواجه شده باشید که واژگان تخصصی بسیار زیادی داشته و مکررا بدون هیچ توضیحی این واژگان را در پژوهش خودشان بکار برده اند. این گونه مقالات از نظر سردبیران و داوران ژورنال ها مبهم یا Ambiguous هستند. بدین معنا که یکسری ارتباطات علت و معلولی بین چندین فاکتور بی نام و نشان و نامشخص در تحقیق وجود دارد که درک آنها برای خواننده بسیار دشوار است. بنابراین داوران سعی می کنند در این موارد دو حالت را پیش پای نویسنده قرار دهند یا مقاله را به کلی Reject می کنند و یا Accept with Revise اعلام می کنند. در حالت اول که به آن رد شدن، ریجکت یا Reject میگویند، شخص پژوهشگر شانس پذیرش و چاپ بسیار کمی خواهد  داشت. اما در حالت دوم یعنی پذیرش به همراه اصلاحات (Accept with Revise)، نویسنده این شانس را دارد تا با ایجاد تغییرات و اصلاحات، نظر داوران را برای پذیرش و چاپ مقاله جلب کند. بنابراین در زمان نگارش تحقیقتان به هیچ وجه در مورد ارائه توضیحات در مورد واژگان و عبارات تخصصی شک نداشته باشید چرا که ممکن است در نهایت تاثیر بسیار زیادی در پذیرش و چاپ مقاله شما داشته باشد.

• اصیل و منحصر به فرد باشید

یکی از مهمترین عواملی که نظر داوران را در همان ابتدای فرآیند ارزیابی مقاله به خودش جلب می کند وجود سرقت ادبی، کپی کاری و محتوای بی کیفیت است. همانطور که اطلاع دارید پس از اینکه مقاله تان را در یک ژورنال بین المللی سابمیت می کنید، اولین کاری که سردبیر یا داوران ژورنال انجام می دهند بررسی محتوای مقاله شما با نرم افزارهای سرقت ادبی است. برخی از این نرم افزارها مانند iThenticate کاربرد بسیار وسیعی داشته و به علت وجود پایگاه داده های گسترده در ژورنال های مختلف قابلیت تشخیص هرگونه سرقت ادبی (Plagiarism) در هر سطحی را دارند. پس داور یا سردبیر وظیفه دارد که مشخص کند کار پژوهشی شما تا چه اندازه اصالت داشته و منحصر به فرد است. معمولا میزان سرقت ادبی در مقالات بسته به ژورنال های مختلف بین 10-15% قابل قبول است اما اگر این مقدار بیشتر شود به احتمال قریب به یقین مقاله شما ریجکت خواهد شد. توصیه می شود برای افزایش شانس پذیرش و چاپ مقاله تان حتما پیش از سابمیت یکبار متن کامل تحقیق را با نرم افزارهای تشخیص سرقت ادبی اسکن کرده و موارد مشکلساز را برطرف نمایید.

• اصطلاح شناسی مقالات

حال که با فرآیند نگارش یک مقاله با هدف افزایش شانس پذیرش و چاپ آشنا شدید، نوبت آن رسیده است که شما را با اصطلاحات و واژگان رایج در ژورنال ها و سابمیت مقاله آشنا کنیم. در بسیاری از موارد زمانی که مقاله را پس از بررسی نهایی در یک ژورنال بین المللی سابمیت می کنید، ممکن است با اصطلاحات و واژه های مختلفی مواجه شوید از اصطلاح submit که شروع کار است تا واژه های Revise, Accept and Publish که انتهای کار هستند. در همین راستا ممکن است ژورنال از شما درخواست کند که یک Cover Letter در زمان سابمیت آماده کنید. آیا می دانید اصطلاح Cover Letter چیست؟ در چه مواردی کاربرد دارد؟ چه اطلاعاتی را باید در آن بگنجانید؟. یا ممکن است ژورنال در زمان چاپ از شما درخواست کند اطلاعات دقیق Affiliation را ارائه کرده و راه ارتباطی با Corresponding Author را ذکر کنید. آیا می دانید منظور از Affiliation چیست؟ و Corresponding Author چه کسی است؟. بسیاری از پژوهشگرانی که اقدام به سابمیت مقاله در یک ژورنال مشخص می کنند ممکن است با اصطلاحات Peer Review and Blind Review نیز روبرو شوند. این اصطلاحات چه معنایی دارند و فرآیند داوری در این ژورنال ها چگونه است؟. آیا می دانید Single-Blind Review با Double-Blind Review چه تفاوتی هایی دارد؟.

تمامی این موارد اصطلاحاتی هستند که در زمان انتخاب ژورنال، سابمیت، پذیرش و چاپ مقاله بسیار ضروری و مهم اند. در این بخش سعی کرده ایم تا یک لیست جامع و کامل از تمامی اصطلاحاتی که ممکن است در زمان نگارش، انتخاب ژورنال، سابمیت، پذیرش و چاپ مقاله با آنها مواجه شوید را ارائه کنیم تا راهگشای شما در این مسیر دشوار باشد.