کار پژوهشی گروهی چیست و معرفی انواع کار پژوهشی گروهی
کار پژوهشی گروهی چیست و معرفی انواع کار پژوهشی گروهی
کار پژوهشی گروهی چیست و معرفی انواع کار پژوهشی گروهی :
ما اینبار در موسسه ی ایزی تز میخواهیم انواع کار پژوهشی گروهی را برای شما تعریف کنیم تا در انجام مقاله و یا انجام پایان نامه که میخواهید فعالیت داشته باشید بتوانید بیشترین عملکرد را داشته باشید . به طور کلی با توجه به تعریف گروه باید بگوییم که کار گروهی کاری است که از تعامل بین اعضای گروه به دست می آید . در تعامل هم افزایی وجود دارد و این هم افزایی سبب می شود که نتیجه‌ی کار گروه بیش از حاصل جمع اعضا به صورت فردی باشد . اگر کاری از جمعی صادر بشود که حاصل جمع کارهای آن جمع باشد کار گروهی شمرده نمی‌شود ، زیرا کار گروهی حتی در مراحل ابتدایی گروه سازی بر اساس تعامل و هم افزایی حاصل می‌شود . با توجه به آنچه بیان شد می توانیم بگوییم اگر حاصل فعالیت های گروهی کمتر از مقدار حاصل فعالیت های همان تعداد افراد خارج از گروه باشد گروه با اشکال مواجه است و نیاز به درمان دارد . این معیار خوبی برای مدیران و رهبران گروه ها برای ارزیابی گروه می باشد .
مراحل کار گروهی
الف : سیاست‌گذاری ، که شامل تصمیم‌گیری و برنامه ریزی است
ب : پیش بینی تعارض‌های محتمل
ج: تعیین زمان اجرا و وظایف اعضا ، کار گروهی باید به صورت عرضی و طولی تقسیم شود . این تقسیم وظایف نیز چنانکه پیش از این در مراحل تبدیل گروه به تیم مطرح کردیم ممکن است در طول زمان تغییر کند
د : ارزیابی و رفع اشکالات ، ارزیابی جزء جدانشدنی از کار گروهی است
هـ : عرضه‌ی محصول کار گروهی
و : بازخوردگیری
ز : گزارش ، نتیجه و اتمام
ضرورت کار گروهی
پیش از این در مقدمه اشاره کردیم که کار گروهی ضرورت دارد . منظور از ضرورت این نیست که کار فردی ممتنع و منتفی است . بلکه منظور این است که اگر رسیدن به حقیقت وظیفه‌ی پژوهشگر و هدف پژوهش است لازم است هر کاری انجام شود تا اطمینان بیشتری در این زمینه حاصل شود . موانعی در این اطمینان یابی وجود دارد که به بررسی آن می پردازیم و بیان می کنیم که کار گروهی می تواند این موانع را مرتفع کند . پس این موانع به شکلی علت ضرورت کار گروهی نیز هستند .
الف : گسترس عرصه های علمی
ب : پیچیدگی عرصه های علمی
ج : انفجار اطلاعات علمی
د : سرعت تولید علم
هـ : چندرشته ای بودن برخی مسایل علوم انسانی
و : میان‌رشته ای بودن بسیاری از مسایل علوم انسانی
ز : هزینه بر بودن پژوهش
ح : ضرورت تفکر انتقادی
بر اساس تفاوتی که بین گروه و جمع ، تیم و سازمان مطرح کردیم بین کار گروهی و کار جمعی ، کار تیمی و کار سازمانی نیز تفاوت وجود دارد . ما در این بخش به بیان انواع کار پژوهشی می پردازیم تا روشن کنیم بر اساس تعاریف آنچه واقعاً کار گروهی است کدام است . پژوهش گر گاهی یک نفر است و گاهی متعدد . در هر پژوهشی لزوماً باید طرح پژوهش وجود داشته باشد . البته ممکن است پژوهش گری طرح پژوهش خود را مکتوب نکرده باشد و به صورت ذهنی به آن عمل کند . ولی وجود چنین طرحی لازم است و مسلماً مکتوب بودن آن نیز رجحان دارد . از سوی دیگر پژوهش علاوه بر شکل ظاهری که در طرح پژوهش به آن پرداخته می شود به موادی نیز احتیاج دارد . مواد پژوهشی ممکن است زاییده‌ی ذهن پژوهش گر باشد ، شاید برداشتی از یک پدیده ی طبیعی یا اجتماعی باشد و ممکن است از پژوهش های پیشین و مطالعه ی منابع مکتوب نشأت گرفته باشد .
با توجه به این نکات انواع کار پژوهشی به این صورت است :
1_ گاهی پژوهش گر تمام مراحل پژوهش را خود به تنهایی بر اساس طرح خود و مواد خام اولیه ی خود ساخته انجام می دهد این کار کاملاً فردی است . البته امکان تحقق چنین کاری در زمینه ی پژوهش در این زمان بعید به نظر می رسد .
2_ گاهی پژوهش گر در همین شرایط با موادی که دیگران تهیه کرده اند بدون راهنمایی ، پژوهش را انجام می‌دهد . این نیز کار فردی است ولی مبتنی بر دستاورد های جمع است . بیشتر پژوهش های فردی در همین شرایط واقع می شود .
3_ گاهی همین شرایط اتفاق می افتد و کسی نیز راهنمایی پژوهش را بر عهده دارد . بیشتر پایان نامه های دوره ی کارشناسی ارشد به همین منوال است . این نیز کار فردی است که البته تا اندازه ای به کار جمعی نزدیک شده است . راهنمایی پایان نامه راهنما را نه به عنوان مدیر و رهبر گروه معرفی می کند و نه به عنوان عضوی از گروه . راهنمایی تأثیری برنامه ریزی شده از سوی استاد راهنما و مشاور است . گر چه ممکن است از سوی دانشجو نیز تأثیراتی بر استاد راهنما و مشاور تصور بشود ولی این تأثیرات برنامه ریزی شده نیست . در این صورت تعاملی بین استاد و دانشجو تعریف شده نیست . نهایتاً پایان نامه با مسئولیت نویسنده ی آن منتشر خواهد شد . مقالات علمی ـ پژوهشی که با راهنمایی و نظارت استادی منتشر می‌شود نیز معمولاً به همین شکل است . شاید اسلامی اردکانی نیز به همین جهت گفته باشد : «استاد دانشگاه نباید آثار علمی دانشجویان خویش را غصب کند . وقتی در مقام استاد راهنمای دانشجویان دوره ی کارشناسی ارشد و یا دوره ی دکتری انجام وظیفه می‌کند ، حق ندارد خود را هم قلم در پایان‌نامه بداند . استاد نمی تواند خود را نویسنده تحقیقات مستقل دانشجویان قلمداد کند .»
4_ گاهی پژوهش گر در همین شرایط بر اساس طرح شخص دیگری با مواد خام خود ساخته پژوهش را بدون افزودن مطلبی از خود به انجام می رساند . این طرح دیگری به دو صورت است گاهی این طرح ، سرفصل های یک علم است . تحقق این صورت نیز بسیار بعید است ، زیرا معمولاً سرفص های یک علم همراه با مطالب و مواد علمی بسیاری می باشد . استفاده از مواد خام خود ساخته به صورت کلی نشانه مشکلی در روند پژوهش است . البته تلفیق از مواد ساخت دیگران و مواد خود ساخته می تواند به پیش برد مرزهای علم کمک کند . در این صورت نیز کار فردی است .
5_ گاهی با همان شرایط صورت چهارم ، طرح پژوهشی سابقه ی اجرا ندارد ، در این صورت ممکن است به جهت تازگی موضوع مواد ساخته شده ی توسط دیگران وجود نداشته باشد که محقق می تواند با مصاحبه و تهیه ی پرسش
نامه و پژوهش های آماری به مواد جدید دسترسی پیدا کند . این کار نیز فردی است .
6_ گاهی کسی در همان شرایط صورت چهارم بر اساس طرح دیگری با مواد تهیه شده توسط دیگران پژوهش را بدون افزودن مطلبی از خود به انجام می رساند . در این صورت نیز طرح اگر همان سرفصل های علم است ، کار پژوهشی فردی خواهد بود و اگر با مواد خام خود ساخته همراه نشود ارزشی ندارد و تکرار مکررات است .
7_ اگر در همین شرایط طرح بدون سابقه باشد و طراح نظارتی بر اجرای طرح نداشته باشد ، باز هم کار فردی است و اگر طراح نظارت داشته باشد اولین مرحله‌ی کار جمعی شکل گرفته است .
8_ گاهی در همین شرایط افزوده هایی نیز بر طرح دارد و طراح نظارتی بر اجرا ندارد ، در این صورت هم کار فردی است و اگر طراح نظارت دارد مرحله ای دیگر از کار جمعی است . معمولاً در مؤسسات پژوهشی که نیروی کار غیر متخصص یا نیمه متخصص دارند از روش ارایه ی طرح و نظارت بر اجرا استفاده می کنند چه پژوهش گران افزوده ای داشته باشند یا نه .
9_ در همین حالت اگر مجری طرح چند نفر باشند ، یک صورت این است که هر کدام به تنهایی بخشی از کار را انجام می دهد و تعاملی بین افراد وجود ندارد . این نیز کار جمعی است . در اینجا نیاز است که یک نفر به عنوان هماهنگ کننده ارتباط را برقرار کند و نتیجه ی کار را یک دست کند .
10_ اگر بین اعضا تعامل بر قرار باشد و کار را با هم انجام دهند ، اولین شکل کار گروهی پدید آمده است و طراح نمی تواند فقط به نظارت اکتفا کند و باید رهبری گروه را بر عهده داشته باشد .
11_ اعضای گروه گاهی همه یک کار انجام می دهند و همه در همه ی مراحل پژوهش با هم همکاری می کنند و گاهی کار تخصصی شده و هر کس کاری که در تخصص اوست انجام می دهد . حالت اول صورتی دیگر از کار گروهی است و صورت دوم کار تیمی است . اگر اعضا نیز در کار مدیریت و طراحی طرح پژوهش سهیم شوند ، حالت دوم کار تیمی شکل خواهد گرفت .
12_ اگر در هر مرحله از مراحل یا هر وظیفه از وظایف پژوهش بیش از یک نفر وجود داشته باشد و کار به صورت گروهی پیش رود ، کار سازمانی شکل گرفته است . سازمان نیز گاهی از سوی مدیر سازمان هدایت می شود و گروه های زیر مجموعه جدای از هم کار کنند ، سازمان ساده خواهد بود و اگر گروه ها خود تبدیل به تیم شوند ، سازمان متوسط و اگر تیم ها در ارتباط با یکدیگر کار کنند سازمان پیشرفته و اگر طراحی طرح و مدیریت نیز به صورت گروهی صورت بگیرد سازمان پیچیده شکل گرفته است .
به این ترتیب در کل کار پژوهشی یا فردی ، یا جمعی ، یا گروهی ، یا تیمی و یا سازمانی است . هر کدام از این انواع خود نیز اقسامی دارند .
